Świat stoi w obliczu zagrożeń klimatycznych, które były oczekiwane za 80 lat. Aby zabezpieczyć przyszłość, działania muszą zostać podjęte niezwłocznie.

„Najnowszy raport jest tragicznym ostrzeżeniem o konsekwencjach braku działania" - powiedział Hoesung Lee, przewodniczący IPCC. "Zmiany klimatu stanowią poważne i narastające zagrożenie dla naszego dobrobytu i zdrowia planety. Raport podkreśla pilną potrzebę podjęcia natychmiastowych i bardziej ambitnych działań w celu przeciwdziałania zagrożeniom klimatycznym. Półśrodki nie są już rozwiązaniem".

Zmiany klimatu wywołane działalnością człowieka powodują niebezpieczne i rozległe zakłócenia w przyrodzie i wpływają na życie miliardów ludzi na całym świecie, a wysiłki podejmowane na rzecz ograniczenia zmian klimatu są niewystarczające.

Nasilające się fale upałów, susze i powodzie już teraz przekraczają progi tolerancji roślin i zwierząt, powodując masową śmiertelność gatunków takich jak drzewa i koralowce. Ekstremalne zjawiska pogodowe występują jednocześnie, powodując kaskadowe skutki, z którymi coraz trudniej sobie poradzić. Naraziły one miliony ludzi na dotkliwy brak bezpieczeństwa żywnościowego i wodnego, zwłaszcza w Afryce, Azji, Ameryce Środkowej i Południowej, na małych wyspach i w Arktyce.

Naukowcy zwracają uwagę, że zmiany klimatyczne zagrażają przyszłemu rozwojowi, wchodząc w interakcję z globalnymi trendami, takimi jak niezrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych, rosnąca urbanizacja, nierówności społeczne, straty i szkody spowodowane zdarzeniami ekstremalnymi i pandemią.

Aby uniknąć coraz większych strat w ludziach, różnorodności biologicznej i infrastrukturze, konieczne jest podjęcie ambitnych, przyspieszonych działań na rzecz adaptacji do zmian klimatu, przy jednoczesnej szybkiej i głębokiej redukcji emisji gazów cieplarnianych. Jak dotąd postępy w zakresie adaptacji są nierównomierne i - jak wynika z nowego raportu - istnieją coraz większe rozbieżności między podjętymi działaniami a tym, co jest potrzebne, aby sprostać rosnącemu ryzyku. Różnice te są największe wśród społeczeństw o niższych dochodach.

Istnieją możliwości dostosowania się do zmieniającego się klimatu. Niniejszy raport dostarcza nowych spostrzeżeń na temat potencjału przyrody nie tylko w zakresie ograniczania zagrożeń klimatycznych, ale także poprawy jakości życia ludzi.

"Zdrowe ekosystemy są bardziej odporne na zmiany klimatu i zapewniają usługi o kluczowym znaczeniu dla życia, takie jak żywność i czysta woda" - powiedział Hans-Otto Pörtner, współprzewodniczący grupy roboczej II IPCC. "Przywracając zdegradowane ekosystemy oraz skutecznie i sprawiedliwie chroniąc 30-50 proc. ziemskich, społeczeństwo może skorzystać ze zdolności przyrody do pochłaniania i magazynowania dwutlenku węgla, a my możemy przyspieszyć postęp w kierunku zrównoważonego rozwoju. Niezbędne jest jednak odpowiednie finansowanie i wsparcie polityczne”.

W raporcie przedstawiono też szczegółową ocenę skutków zmian klimatu w miastach, w których mieszka ponad połowa ludności świata. Zdrowie, życie i środki do życia ludzi, a także mienie i infrastruktura krytyczna, w tym systemy energetyczne i transportowe, są w coraz większym stopniu narażone na negatywne skutki zagrożeń związanych z falami upałów, burzami, suszami i powodziami, a także ze zmianami zachodzącymi powoli, w tym podnoszeniem się poziomu morza."Rosnąca urbanizacja i zmiany klimatyczne stwarzają złożone zagrożenia, zwłaszcza dla miast, w których już teraz obserwuje się źle zaplanowany rozwój, wysoki poziom ubóstwa i bezrobocia oraz brak podstawowych usług" - powiedziała Debra Roberts.

W raporcie wyraźnie stwierdzono, że rozwój odporny na zmiany klimatu jest wyzwaniem już przy obecnym poziomie ocieplenia. Stanie się on jeszcze bardziej ograniczony, jeśli globalne ocieplenie przekroczy 1,5°C, a w niektórych regionach będzie to niemożliwe, jeśli globalne ocieplenie przekroczy 2°C. Ten kluczowy wniosek podkreśla pilną potrzebę podjęcia działań na rzecz klimatu, koncentrujących się na równości i sprawiedliwości. Odpowiednie finansowanie, transfer technologii, zaangażowanie polityczne i partnerstwo prowadzą do skuteczniejszej adaptacji do zmian klimatu i redukcji emisji.

"Dowody naukowe są jednoznaczne - zmiany klimatyczne stanowią zagrożenie dla dobrobytu ludzi i zdrowia planety. Jakiekolwiek dalsze opóźnienia we wspólnych działaniach na skalę światową spowodują, że stracimy krótki i szybko kończący się okres, w którym możemy zapewnić sobie przyszłość nadającą się do życia" - powiedział Hans-Otto Pörtner.

Na podstawie: Informacja prasowa IPCC z dnia 28.02.2022