Projekt zintegrowany LIFE-IP EKOMAŁOPOLSKA

 Logo projektu Logo projektu

W dniu 4 sierpnia 2021 r. pomiędzy Województwem Śląskim i Województwem Małopolskim została podpisana umowa o współpracy partnerskiej na realizację przedsięwzięcia pn. LIFE-IP EKOMAŁOPOLSKA „Wdrażanie Regionalnego Planu Działań dla Klimatu i Energii dla województwa małopolskiego”. Projekt o akronimie LIFE-IP EKOMALOPOLSKA / LIFE19 IPC/PL/000005 dofinansowany jest ze środków programu LIFE Unii Europejskiej oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Cel główny projektu

Nadrzędnym celem projektu LIFE-IP EKOMAŁOPOLSKA jest pełne wdrożenie małopolskiego Regionalnego Planu Działań dla Klimatu i Energii.

Cel główny uczestnictwa w projekcie Województwa Śląskiego

Udział w tym przedsięwzięciu stanowi jedno z działań podejmowanych na rzecz ochrony klimatu i w związku z tym wpisuje się w katalog inicjatyw priorytetowych Województwa Śląskiego oraz służy realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu i osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. a także osiągnięcia redukcji emisji zanieczyszczeń.

Cele szczegółowe uczestnictwa w projekcie Województwa Śląskiego

  • Zwiększenie świadomości mieszkańców Śląska na temat zmian klimatu oraz zapewnienie odpowiedniego reagowania na zmiany behawioralne dzięki kampaniom informacyjno -edukacyjnym w województwie śląskim
  • Opracowanie raportów dotyczących analizy klimatu oraz raportu określającego stan referencyjnego i potencjału OZE w naszym województwie.
  • Ułatwienie instalacji OZE dzięki zestawowi otwartych narzędzi internetowych (mapy potencjału OZE i kalkulatora doboru instalacji OZE);

Partnerzy projektu

Partnerami projektu są: Ministerstwo Rozwoju i Technologii, Województwo Śląskie, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Europejskie Centrum Czystego Powietrza, Kraków, Tarnów, Nowy Sącz oraz 18 powiatów: bocheński, brzeski, chrzanowski, dąbrowski, gorlicki, krakowski, limanowski, miechowski, myślenicki, nowotarski, nowosądecki, olkuski, oświęcimski, proszowicki, suski, tarnowski, wadowicki, wielicki.

Projekt realizowany będzie przy wsparciu partnerów zagranicznych: Instytutu ds. Energii, Klimatu i Środowiska w Wuppertalu (Niemcy) oraz Brandenburskiego Uniwersytetu Technicznego w Cottbus (Niemcy).

Budżet projektu

Całkowita wartość projektu wynosi 16 407 518 mln euro (ok. 70 mln zł), w tym:

  • Program LIFE: 42,3 mln zł,
  • Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej: 24,6 mln zł,
  • Wkład własny partnerów: 3,5 mln zł.

Wartość projektu dla województwa śląskiego:

  • Łączny budżet: 338 324 EUR (ok. 1,5 mln zł)
  • Kwota dofinansowania UE (60%): 202 995 EUR (ok. 917 tys. zł)
  • Kwota dofinansowania NFOŚiGW (35%): 118 413 EUR (ok. 535 tys. zł)
  • Wkład własny (5%): 16 916 EUR (ok. 76 tys. zł)

Okres realizacji projektu:

  • Data rozpoczęcia: 01.01.2021 r.
  • Data zakończenia: 31.12.2030 r.

Udział Województwa Śląskiego w projekcie:

  • I faza: od 01.01.2021 r. do 30.06.2023 r.
  • II faza: od 1.07.2023 r. do 31.12.2025 r.

Zadania Województwa Śląskiego w projekcie:

Działanie C1. Analiza klimatu dla województwa śląskiego

W ramach działania C.1 Województwo Śląskie zleciło Politechnice Śląskiej (Centrum Ochrony Klimatu i Środowiska) realizację usługi badawczej polegającej na wykonaniu analizy klimatu dla województwa śląskiego.

Cel badania:

Celem głównym badania było pozyskanie kompleksowej wiedzy o zmianach klimatu zachodzących na obszarze województwa śląskiego. Podstawą analizy było przedstawienie szczegółowych informacji o źródłach emisji CO2 w województwie śląskim i wskazanie tych sektorów, które są najbardziej emisyjne.

Badanie składa się z dwóch części:

  • BADANIE 1 – bilans emisji i pochłaniania CO2 na obszarze województwa śląskiego,
  • BADANIE 2 – szczegółowa analiza emisji i redukcji w wytypowanych najbardziej emisyjnych sektorach.

Celem szczegółowym badania było zmapowanie wyników badań naukowych pozwalających na zobrazowanie zagrożeń związanych ze zmianami klimatu i emisjami CO2 oraz wskazanie działań i środków, które będą najbardziej skuteczne w ograniczaniu negatywnych konsekwencji zmian klimatu.

Wyniki badań:

W celu określenia wpływu województwa śląskiego na zmiany klimatu wskazano sektory, które w największym stopniu odpowiadają za emisję CO2 (jednego z GHG). W tym zakresie przeanalizowano trendy zmian w wielkości emisji CO2 w okresie od 1990 roku do 2020 w podziale na sektory: energetyka, transport, przemysł, rolnictwo, gospodarka odpadami, użytkowanie gruntów. W wyniku oszacowanych wielkości emisji w podziale na sektory i rodzaje źródeł został wykonany bilans emisji, dzięki któremu możliwe było wskazanie trendów zmian w wielkości emisji w okresie 1990-2020 r. oraz wskazanie najbardziej emisyjnych sektorów.

Emisja CO2 w województwie śląskim w 2020 r. wyniosła około 42 808 kt/rok. W stosunku do 1990 r. spadła sumarycznie o 60%. Redukcja emisyjności na przestrzeni trzech dekad obserwowana była w przypadku niemalże wszystkich sektorów gospodarki, za wyjątkiem transportu.

W skali analizowanego okresu emisja z sektora energetyki spadła o 66% w skali województwa. Największy spadek emisji został oszacowany w sektorze przemysłu i wyniósł około 69,5% w 2020r. W sektorze transportu emisja CO2 w 2020 r. wyniosła 2-krotnie więcej niż w 1990 r.

Z przeprowadzonych analiz jednoznacznie wynika, że najbardziej emisyjnym sektorem w latach 1990-2020 w województwie śląskim był sektor produkcji energii (w tym energetyka zawodowa oraz wytwarzanie ciepła i prądu, ciepłownie, sektor usług i instytucje publiczne oraz sektor komunalno-bytowy) – odpowiedzialny za 64% całkowitej emisji CO2. Wcześniej wspomniany transport odpowiada za 19% całkowitej emisji na przestrzeni 1990-2020.

W odniesieniu do planów redukcji CO2 ze źródeł zlokalizowanych na terenie województwa należy przyjąć, że istnieje potencjał do redukcji emisji z terenu województwa w perspektywie kolejnych dziesięcioleci. Szczególnie dotyczy to sektorów najbardziej emisyjnych, a także tych które mogą zwiększać wielkości emisji jak np. transport.

W badaniu wskazano trzy sektory gospodarki, dla których zaproponowano działania mające na celu przyszłe ograniczenie emisji CO2. Zasadniczym kryterium wyboru sektorów była wielkość emisji CO2 oraz przewidywany potencjał do jej zmian. Tymi sektorami są: sektor energii, sektor komunalno-bytowy oraz sektor transportu. Dla tych trzech sektorów w badaniu przeprowadzono analizę zmian emisji CO2, zaproponowano wykorzystanie najbardziej efektywnych technologii umożliwiających redukcję i pochłanianie emisji CO2 w danym sektorze oraz wskazano działania, które powinny zostać natychmiast zaprzestane, tak aby nie pogłębiać obecnego stanu emisji CO2.

Raport wynikowy C.1

Działanie C3. Analiza stopnia wykorzystania OZE w województwie śląskim – określenie stanu referencyjnego

W ramach działania C.3 Województwo Śląskie zleciło Politechnice Śląskiej (Katedra Techniki Cieplnej) realizację usługi badawczej polegającej na analizie stopnia wykorzystania OZE w województwie śląskim - określenie stanu referencyjnego

Cel badania:

Celem badania było pozyskanie informacji szczegółowych w tym określenie stanu referencyjnego wykorzystania OZE, wskazanie scenariuszy wpływu energii z OZE na system energetyczny oraz wskazanie potrzeb i możliwości rozwoju sektora OZE w województwie śląskim.

Wyniki badań:

Pierwszy etap pracy badawczej dotyczącej analizy stopnia wykorzystania OZE w województwie śląskim związany był ze szczegółową inwentaryzacją eksploatowanych źródeł energii w oparciu o dostępne bazy danych. W raporcie przedstawiono liczbowo stan wykorzystania OZE do produkcji energii elektrycznej i do produkcji ciepła w podziale na typy odnawialnych źródeł: energię z biomasy, biogazu, energię wiatrową, słoneczną, geotermalną oraz odpadową. Do inwentaryzacji źródeł energii elektrycznej wykorzystano przede wszystkim dane pozyskane od grupy Tauron Dystrybucja oraz dane z raportów Urzędu Regulacji Energetyki oraz Głównego Urzędu Statystycznego. Inwentaryzacja źródeł ciepła była możliwa dzięki danym z deklaracji Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków dla województwa śląskiego z dn. 20.10.2022 r. oraz raportom GUS i Instytutu Energii Odnawialnej. Według wyników inwentaryzacji, udział OZE w produkcji ciepła systemowego w województwie śląskim wynosi około 4,21%, udział OZE w produkcji ciepła indywidualnego w domach jednorodzinnych wynosi około 16%. Udział OZE w wytwarzaniu energii elektrycznej wynosi około 9,1%. W produkcji ciepła z OZE największy udział ma spalanie biomasy, natomiast w produkcji energii elektrycznej – wykorzystanie energii słonecznej w panelach fotowoltaicznych.

Drugi etap obejmował szczegółową analizę energetyki słonecznej i wód kopalnianych (geotermii niskotemperaturowej) jako optymalnych źródeł energii dla województwa śląskiego. Z przedstawionej analizy wynika, że 4,14% budynków mieszkalnych w województwie śląskim wyposażona jest w kolektory słoneczne. Zdecydowana większość instalacji (blisko 93%) znajduje się w budynkach jednorodzinnych. Wskaźnik liczby kolektorów odniesionych do liczby mieszkańców jest bardzo zróżnicowany na terenie województwa śląskiego. Pod tym względem wyróżniają się gminy, gdzie instalacja kolektorów była dofinansowana z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Praca badawcza określa także zapotrzebowania na energię elektryczną województwa śląskiego z podziałem na wybrane sektory gospodarki oraz skupia się na roli, jaką magazyny energii będą pełnić w systemie energetycznym przy wysokim udziale odnawialnych źródeł energii.

Wyniki usługi badawczej posłużą do stworzenia mapy GIS potencjału OZE w województwie śląskim ze szczególnym uwzględnieniem energii słonecznej (fotowoltaiki, kolektorów słonecznych) i wód kopalnianych tzn. geotermii niskotemperaturowej jako optymalnego źródła energii odnawialnej dla województwa śląskiego.

Raport wynikowy C.3

Działanie C3. Mapa potencjału OZE

Prace nad mapą dla województwa śląskiego zostały rozpoczęte w 2023 roku przez Akademię Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. W ramach opracowania mapy GIS zostanie przenalizowany lokalny potencjał energii odnawialnej na podstawie dostępnych danych geologicznych, klimatycznych i innych. Każda lokalizacja i OZE zostaną przeanalizowane pod kątem możliwości środowiskowych, technologicznych i ekonomicznych.

Mapa GIS w połączeniu z kalkulatorem doboru instalacji OZE (online) pozwoli wybrać optymalne technologie OZE w konkretnej lokalizacji i porównać różne opcje OZE pod względem wydajności, kosztów operacyjnych, nakładów finansowych itp.

Kalkulator pomoże w wyborze optymalnej technologii OZE dla danej lokalizacji, rodzaju budynku/gospodarstwa domowego, w tym gospodarstw i przedsiębiorstw. Kalkulator pozwoli na integrację różnych technologii OZE i ich porównanie pod względem opłacalności. Użytkownicy wybiorą lokalizację inwestycji na mapie potencjału OZE i wprowadzą dane dotyczące np.: liczby mieszkańców, rodzaju taryfy za energię elektryczną, zużycia energii elektrycznej i ciepła, a także informacje o bieżących źródłach ciepła i energii. Na podstawie tych danych kalkulator dostarczy informacji o tym, które mikroinstalacje OZE są najbardziej optymalne ze względu na czynniki techniczne, ekonomiczne i środowiskowe, a także możliwe źródła finansowania inwestycji.

Kalkulator dostarczy danych o: szacunkowej wydajności instalacji, szacunkowych nakładach finansowych i kosztach utrzymania, okresie zwrotu, możliwych ograniczeniach technicznych, możliwych rozwiązaniach hybrydowych.

Wyniki dostarczone przez kalkulator będą bardzo przydatne w podejmowaniu decyzji dotyczących inwestycji w OZE i ich kolejnych etapów. Mapa będzie dostępna dla ogółu społeczeństwa i każda zainteresowana osoba będzie mogła z niej korzystać, np. osoby budujące domy, osoby, które chcą zmienić istniejące źródło ciepła i/lub energii elektrycznej, rolnicy, przedsiębiorcy, zarządcy budynków wielorodzinnych lub budynków użyteczności publicznej itp.

Działanie E1. Przeprowadzenie kampanii informacyjno-edukacyjnej na terenie województwa śląskiego

W ramach działania E.1 Województwo Śląskie zrealizowało kampanię medialną digital i outdooru na terenie województwa śląskiego o tematyce ekologicznej „Klimat dla Pokoleń”.

Kampania została przeprowadzona w terminie:

  • Runda I: 19.11.2022 – 18.12.2022
  • Runda II: 01.03.2023 – 31.03.2023

Cel kampanii

Celem kampanii medialnej było zwiększenie świadomości mieszkańców województwa śląskiego nt. zachodzących zmian klimatu. Kampania medialna miała charakter regionalny i objęła swoim zasięgiem teren województwa śląskiego.

Kampania została przeprowadzona w serwisach internetowych (emisja spotu oraz statyczna reklama banerowa), emitowana na ekranach LCD w Kolejach Śląskich (emisja spotu), na banerach typu citylight oraz na paczkomatach.

Galeria zdjęć
Po kliknięciu na obrazku zostanie otwarte okno modalne z dużą wersją obrazka. Możliwe będzie przeglądanie galerii kolejnych obrazków.
Korzystanie z galerii za pomocą skrótów klawiszowych:
  • Escape: zamyka galerie.
  • Spacja: uruchamia/zatrzymuje automatyczny slaidshow (play/pause).
  • Lewa strzałka: poprzedni slaid.
  • Prawa strzałka: następny slaid.
After clicking on the image a modal window will open with a large version of the image. It will be possible to browse the gallery of subsequent images.
Using the gallery using keyboard shortcuts:
  • Escape: closes the galleries.
  • Space: starts / stops automatic slaidshow (play / pause).
  • Left arrow: previous slaid.
  • Right arrow: next slaid.
 Zdjęcie  Logo projektu  Klimat dla Pokoleń  Klimat dla Pokoleń  Klimat dla Pokoleń

Załączniki
Raport wynikowy C.1 [PDF 487,3kB]
Raport wynikowy C.3 [PDF 403,0kB]

Linki do stron zewnętrznych
Uchwała Zarządu Województwa Śląskiego
Więcej informacji nt. projektu zintegrowanego LIFE
Program LIFE - Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
LIFE Programme - Europejska Agencja Wykonawcza ds. Klimatu, Infrastruktury i Środowiska

Filmy